शहीद दिन !!(२३ मार्च)

 

   !! शहीद दिन !!(२३ मार्च)

          समाजवादी विचारांनी प्रभावित झालेल्या तरुणांनी देशव्यापी क्रांतिकारी संघटना उभी करण्याचे ठरवले.चंद्रशेखर आझाद,भगतसिंग, राजगुरू, सुखदेव इत्यादी तरुण यामध्ये प्रमुख होते. हे सर्व क्रांतिकारक धर्मनिरपेक्ष विचारसरणीचे होते.१९२८ साली दिल्लीच्या फिरोजशहा कोटला मैदानावर झालेल्या बैठकीत या तरुणांनी 'हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन' या संघटनेची स्थापना केली. भारताला ब्रिटिशांच्या शोषणातून मुक्त करणे हे या संघटनेचे उद्दिष्ट होते. त्यांच्याबरोबर दिलेल्या शेतकरी-- कामगारांचे शोषण करणारी अन्यायी सामाजिक-आर्थिक व्यवस्थाही उलटून टाकायाची होती.सामाजिक न्यायावर व समतेवर आधारित समाज निर्माण करायला भगतसिंग यांनी महत्व दिले.
                  शस्त्र गोळा करणे आणि कार्यक्रमाची अंमलबजावणी करणे ही कामे या संघटनेच्या स्वतंत्र विभागाकडे सोपवली होती. या विभागाचे नाव होते 'हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन आर्मी'आणि तिचे प्रमुख होते चंद्रशेखर आझाद.
             या संघटनेच्या सदस्यानी अनेक क्रांतिकारक कृत्ये केली. भगतसिंग व राजगुरू  यांनी लाला लजपतराय यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठी सँडर्स या अधिकाऱ्याला गोळ्या घालून ठार केले.
       नागरी हक्काची पायमल्ली करणारी दोन विधेयके यावेळी सरकारने मध्यवर्ती विधिमंडळात दाखल केली होती. त्यांचा निषेध करण्यासाठी भगतसिंग व बटूकेश्वर दत्त यांनी मध्यवर्ती विधिमंडळात बॉम्ब फेकले.
            सरकारने तत्काळ ही हिंदुस्थान सोशालिस्ट रिपब्लिकन आर्मीच्या केंद्रावर धाडी घातल्या. त्यातून सँडर्सच्या हत्येचे धागेदोरे ही पोलिसांच्या हाती लागले.सरकारने क्रांतिकारकांची धरपकड सुरु केली. त्यांच्यावर राजद्रोहाच्या आरोपाखाली खटले भरले. भगतसिंग, राजगुरू व सुखदेव यांना २३ मार्च १९३१ रोजी लाहोरच्या तुरुंगात फाशी देण्यात आले. हा दिवस शहीद दिन म्हणून देशात सर्वत्र साजरा केला जातो.
     शहिदांना विनम्र अभिवादन.
    संकलक: राजेंद्र पवार
           ९८५०७८११७८