!! आमची नर्मदा परिक्रमा !! (६०)
आमचा कालचा मुक्काम बजवाडा येथे होता. बजवाडा हे ठिकाण नेमावरपासून खूप जवळ आहे.आज याठिकाणी कन्या भोजनाचा कार्यक्रम आयोजित केला होता. कन्या या शिवपुत्री मानल्या जातात.कन्या भोजनात मुलींची पूजा केली जाते त्यांना दक्षिणा दिली जाते. आज दुपारी आम्ही नेमावर याठिकाणी आलो आहे.नेमावर हे फार प्राचीन आध्यात्मिक क्षेत्र आहे.
नेमावरविषयी माहिती......
नेमावर हे भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील देवास जिल्ह्यातील एक शहर आहे . हिंदू धर्मासाठी हे एक महत्त्वाचे स्थान आहे . नेमावर हे नर्मदा नदीच्या काठावर वसलेले आहे. नर्मदेच्या दक्षिणेला हंडिया हे गाव आहे. येथे नर्मदेचा मध्यभाग आहे आणि नदीची रुंदी सुमारे ७०० मीटर आहे. निसर्गाचा सुंदर नमुना असलेले नेमावर हे गाव आहे. राज्य सरकारच्या नोंदींमध्ये त्याचे नाव 'नभपट्टम' असे होते. याच ठिकाणी नर्मदा नदीची 'नाभी' आहे.
नेमावर हे हिंदू सिद्धोदय सिद्ध क्षेत्र आहे, जेथे नर्मदेच्या काठावर भगवान सिद्धनाथांचे प्राचीन मंदिर आहे. हे ठिकाण प्राचीन काळी हिंदू भिक्षूंची तपोभूमी होती आणि येथे अनेक भव्य मंदिरे होती. सिद्धनाथ मंदिराच्या शिवलिंगाची स्थापना सत्ययुगात सनक, सनंदन, सनातन आणि सनतकुमार या चार सिद्ध ऋषींनी केली होती. त्यामुळे या मंदिराचे नाव सिद्धनाथ आहे. त्याच्या वरच्या मजल्यावर ओंकारेश्वर तर खालच्या मजल्यावर महाकालेश्वर वसलेले आहे. सिद्धेश्वर महादेव शिवलिंगाला जलाभिषेक केला की ओमचा गजर होतो, अशीही भाविकांची श्रद्धा आहे. प्राचीन काळातील अनेक पुरातत्वीय अवशेष नेमावरच्या आसपास आहेत. या स्थानाचा उल्लेख हिंदू आणि जैन पुराणात अनेकदा आला आहे. सर्व पापांचा नाश करणारे तीर्थक्षेत्र मानले जाते.
येथे अनेक ऋषी, संत आणि महान योगींची नगरी राहिली आहे, आजही येथे चिन्मयधाम आश्रम आहे ज्याची स्थापना विश्वनाथ प्रकाशजी महाराज यांनी केली आहे ज्यांना ब्रह्मचारी बाबा म्हणतात. आश्रमात वासुदेवानंद सरस्वती (टेंबे स्वामी) जींची पादुकाही बसवण्यात आली आहे.
प्राचीन आणि ऐतिहासिक महत्त्व असलेले सिद्धनाथ मंदिर हे मंदिर कौरव आणि पांडवांनी बांधले होते असे मानले जाते. मंदिर बांधणीची कथा महाभारत काळातील आहे, असे म्हणतात की कौरव आणि पांडवांमध्ये एका रात्रीत मंदिर बांधण्याची अट होती, कौरवांची संख्या जास्त असल्याने ते एका रात्रीत तत्कालीन सिद्धनाथ मंदिरात गेले. , पांडवांची संख्या कमी असताना त्यांचे मंदिर अपूर्ण राहिले, जे आजही मुख्य मंदिराजवळ मणिगिरी पर्वतावर त्याच स्थितीत आहे. पश्चिम दिशेला बनवलेले जे आजही आहे. अनेक अभ्यासकांच्या मते, मंदिरावर बनवलेली मूर्ती ही जगातील एक अद्भुत कलाकृती आहे.
परिक्रमेचा विचार करता आम्ही उत्तर तटावरील निम्मे अंतर चाललो आहे. आज कन्या भोजनामुळे मुलींची शिव कन्या म्हणून पूजा केली जाते. अशी एक दिवस पूजा न करता मुलींना/ महिलांना नेहमीच समाजाकडून आदराचे स्थान मिळायला हवे असे मनोमन वाटते.
राजेंद्र पवार
९८५०७८११७८
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा